Artykuł

Udostępnij:

Opinie w sklepie internetowym a RODO i dyrektywa Omnibus

Adam Olejnik

Adam Olejnik

Specjalista ds. Marketingu referencyjnego,
Refericon

Zbieranie opinii w sklepie internetowym najczęściej wiąże się z przekazaniem danych osobowych Twoich klientów, podmiotowi trzeciemu np. nam. Należy również pamiętać o nabyciu praw do takiej opinii, aby można było ją wykorzystać w działaniach marketingowych np. w formie postów, czy jako element strony.

Rozporządzenie o ochronie danych (dalej RODO) weszło w życie 25 maja 2018 roku, ukrócając wiele działań marketingowych z pogranicza prawa, a także ujednolicając prawo na terenie UE. Od tego dnia, na kontakt z klientem mamy prawo, tylko wtedy gdy wyrazi on świadomą i dobrowolną zgodę, na kontakt w konkretnym celu. Oznacza to, że klient w momencie zakupu — jeśli chcesz wysłać mu prośbę o opinię, musi wyrazić na to świadomą zgodę. W GetReview rozwiązujemy ten problem dzięki dodaniu po instalacji check boxu zgody widocznego w koszyku.

check box GetReview
check box GetReview

Uwaga! Aby check box był w zgodzie z RODO, nie może być domyślnie zaznaczony, takie rozwiązanie traktowane jest jako brak swobodnie wyrażonej zgody.

Co powinna zawierać zgoda na wysłanie opinii zgodnie z RODO?

W tworzonym przez nas check boxie podlinkowany jest również regulamin określający m.in. dane przekazywane nam przez sklep, czy informacja o ilości wysyłanych próśb o opinię. Zawarta jest także nota o sposobie rezygnacji z programu opinii. Wszystkie wspomniane elementy są umieszczone przez nas w zgodzie z RODO.

Kto jest właścicielem opinii?

Opinia w świetle praw autorskich i pokrewnych to utwór literacki. Posiada bowiem autora, jest to utwór wyrażony słowami w odniesieniu do określonego zagadnienia. Dlatego ważne jest, abyś zbierając opinie, zadbał o możliwość ich użycia.

W GetReview rozwiązujemy ten problem umieszczając odpowiednie zapisy w regulaminie, który akceptuje Twój klient zaznaczając nasz check box zgody. Dzięki nim możesz używać w dowolny sposób opinii zebranych przez GetReview. Zarówno opinii tekstowej, jak zdjęć czy nagrań wideo.

Co zrobić gdy nie chcesz mieć kolejnego check boxu na stronie?

Ponieważ zgody muszą być wyrażane na konkretny cel, na Twojej stronie koszykowej może być ich nawet kilkanaście (widujemy takie przypadki!). Dlatego po konsultacjach z naszym zespołem prawnym dodaliśmy możliwość wyłączenia check boxu, pod warunkiem umieszczenia w regulaminie sklepu odpowiednich zapisów. Zapisy do skopiowania znajdziesz w naszej aplikacji przy ustawieniach check boxu w pierwszym kroku edycji widgetu.

Zapisy do regulaminu, znajdziesz we wskazanym miejscu.

Czy możesz wysłać opinię bez zgody klienta np. gdy dokonał zakupów przed instalacją aplikacji?

Niektóre systemy umożliwiają wysłanie zgód do klientów nawet 180 dni po zakupie. Takie działanie naraża Cię na kary, ponieważ jak wspomnieliśmy na początku, zgoda musi być wyrażana każdorazowo, a także być specyficzna/konkretna. Dlatego nasz system nie umożliwia takiego działania.

Oprócz RODO, zbieranie i prezentowanie opinii powinno być zgodne z dyrektywą Omnibus

Dyrektywa omnibus wśród wielu zmian wprowadza między innymi dodatkowe regulacje dotyczące opinii o produktach. Zmiany mają na celu przede wszystkim zwiększenie przejrzystości zasad dodawania i publikowania opinii przez przedsiębiorców. W skrócie konsument powinien móc łatwo ustalić, czy dana opinia jest dodana przez osobę, która faktycznie dokonała zakupu danego produktu, czy też nie.

Docelowo ma to doprowadzić do wyeliminowania nieprawdziwych opinii i rekomendacji, a także zapobiegać ich manipulowaniu w celu promowania produktów.

Zmiany wdrażane dyrektywą Omnibus obowiązują od 1 stycznia 2023 r.

Co powinien zrobić przedsiębiorca, aby zbierać opinie zgodnie z dyrektywą Omnibus?

W ramach wdrożenia dyrektywy Omnibus dodano do polskiej ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym dwie nowe nieuczciwe praktyki:

  • twierdzenie przez przedsiębiorcę, który umożliwia dostęp do opinii konsumentów o produktach, że te opinie zostały zamieszczone przez konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli, mimo że przedsiębiorca ten nie podjął uzasadnionych i proporcjonalnych kroków, aby sprawdzić, czy opinie te pochodzą od tych konsumentów;
  • zamieszczanie lub zlecanie zamieszczania innej osobie nieprawdziwych opinii lub rekomendacji konsumentów albo zniekształcanie opinii lub rekomendacji konsumentów w celu promowania produktów.
 
A zatem aby uniknąć zarzutu stosowania tych praktyk przedsiębiorca, który publikuje opinie swoich klientów powinien wdrożyć politykę zbierania opinii. Jej zadaniem jest pokazanie w jaki sposób zbieramy i weryfikujemy opinie, czy faktycznie pochodzą od naszych klientów. Dobrym sposobem weryfikacji jest umożliwienie wystawienie opinii jedynie osobom, które otrzymają link do formularz dodawania opinii po zakupie danego produktu. Możliwe jest także nieweryfikowanie opinii, ale wtedy konieczne jest ich właściwe oznaczenie – tak aby osoba, która czyta taką opinię mogła łatwo ustalić, czy jest to opinia zweryfikowana, czy też nie.
 
Taka polityka może mieć formę kilku zapisów w regulaminie sklepu lub serwisu, ale też może być dodana w osobnej zakładce. Ważne aby dostęp do tych informacji był prosty i widoczny – warto w tym wypadku dodać na przykład do nich odesłanie w miejscu, gdzie dodajemy lub publikujemy opinie. I dodatkowo warto pamiętać o zakazie zamieszczania nieprawdziwych opinii lub rekomendacji konsumentów albo zniekształcanie opinii lub rekomendacji konsumentów w
celu promowania produktów. W przypadku opinii sponsorowanych (np. przesłanie produktu do testów w zamian za opinię) należy poinformować, że dana opinia jest sponsorowana.

Czy zmiany dotyczące opinii to jedyne zmiany wynikające z dyrektywy Omnibus?

Tak jak wspomnieliśmy wyżej opinie to jedna z wielu zmian wdrażanych przez dyrektywę Omnibus. Warto tutaj wspomnieć chociażby głośne zmiany dotyczące obniżek cen i konieczności informowania o najniższej cenie z ostatnich 30 dni przed obniżką. 

Warto pamiętać, że poza dyrektywą omnibus w tym samym czasie weszły w życie zmiany wynikające także z dyrektywy towarowej (głównie kwestie dot. reklamacji towarów) oraz dyrektywy cyfrowej (wprowadzono m.in. nowy typ umowy o dostarczanie treści i usług cyfrowych). 

O wszystkich tych zmianach dowiesz się z checklisty przygotowanej przez naszego partnera Prokonsumencki.pl

Zajdziesz tam całą listę zmian do wdrożenia w zależności od miejsca, w tym:

1. Ważne definicje

2. Zmiany w regulaminie

3. Zmiany w regulaminie platform handlowych

4. Zmiany na karcie produktu (opis produktu)

5. Zmiany w ścieżce zakupowej (procedura zakupu)

6. Zmiany w ścieżce zakupowej lub procedurze rejestracji na platformie handlowej

7. Zmiany dotyczące opinii o produktach

8. Zmiany dotyczące obniżek cen

9. Zmiany w gwarancji (karta gwarancyjna)

Podaj swój adres i odbierz listę, pozostańmy w kontakcie!